Creo que o que máis me impulsa a recomendar a lectura desta novela é que describe a realidade dun grupo social marxinal , e faino de tal maneira que induce a reflexionar sobre o modo de vida, os pensamentos, perspectivas, soños, problemas, medos... de xente como a que coñece Manuel e coa que se relaciona durante algún tempo.
Como consecuencia disto, tamén provoca reflexións persoais sobre os camiños que se poden seguir na vida a partir das condicións sociais de cada persoa.
Raquel Díaz Fervenza 4ºA
O protagonista, Manuel, desenvolve un amplo percorrido por distintos ambientes de Madrid, pero, especialmente por lugares que lle permiten a Baroja a descripción dos modos de vida de grupos sociais pouco favorecidos.Nalgúns momentos detense excesivamente, na miña opinión.
De todos xeitos, a novela permite facerse unha idea bastante clara de cómo era España a nivel social e económico a finais do XIX ou principios do XX, e, polo tanto, podemos chegar á conclusión de que temos bastante sorte por ter nacido nun tempo e nun lugar no que podemos gozar de tantos privilexios.
Diego Fonseca Rodríguez 4ºA
Esta novela resulta,ás veces, un pouco triste, sobre todo nos tempos máis difíciles para Manuel, o protagonista, xa que non lle resulta doado atopar un traballo que lle guste, ou no que o traten con humanidade...Chega a relacionarse con personaxes que caen na delincuencia, aínda que esa non é a vida que el quere vivir...
Sara Díaz Budiño 4ºA